Hedendaagse onderzeeboten zijn een knap staaltje van ultramoderne techniek. Hieraan gaat echter een geschiedenis van zo’n 160 jaar vooraf. Al tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog (1861 –1865) werden primitieve voorlopers van onderzeeboten ingezet in de strijd. De ontwikkeling van onderzeeboten kwam in een stroomversnelling dankzij de Ierse uitvinder John Philip Holland, die in 1897 een onderzeeboot ontwikkelde met benzinemotor, elektromotor en batterijen. In de Eerste Wereldoorlog werden al een beperkt aantal militaire onderzeeboten ingezet, maar vooral in de Tweede Wereldoorlog vormden de Duitse U-Boten een flinke bedreiging voor oorlogsschepen en bevoorradingsschepen van de Geallieerden. Tegenwoordig bezitten het Amerikaanse en het Russische leger de grootste onderzeeboten. Voor de bepaling van de grootte van een onderzeeboot wordt gekeken naar de waterverplaatsing onder water (submerged displacement), uitgedrukt in ton, waarbij één ton gelijk is aan een volume van één kubieke meter verplaatst water. Hieronder de top 10 lijst van grootste onderzeeërs op de wereld.
10. Sierra Klasse
Al in 1972 startte de toenmalige Sovjet-Unie met de ontwikkeling van onderzeeërs van de Sierra-klasse. De modernste versie van deze klasse, de Sierra II, is in gebruik door de Russische marine sinds 1990. Duikboten van dit type zijn 111 meter lang met een breedte van 14,2 meter. De romp van de duikboot bestaat uit licht en sterk titanium. Een kernreactor levert de energie voor de aandrijving van de onderzeeër. Met die kernreactor wordt stoom opgewekt, waarmee turbines worden aangedreven die de schroeven van de onderzeeboot doen bewegen. Duikboten van de Sierra II-klasse halen onder water een snelheid van 32 knopen (32 zeemijl per uur, omgerekend 59,3 kilometer per uur). De bewapening bestaat onder meer uit acht torpedobuizen voor het afvuren van torpedo’s met een kaliber van 530 of 650 millimeter. De waterverplaatsing van de onderzeeboot bedraagt 10400 ton.
9. Yasen- of Graney-klasse
De Yasen- of Graney-klasse duikboten werden nog niet zo lang geleden geïntroduceerd in de Russische marine. Het ontwerp van dit type duikboten startte in 1993. Eind 2013 werd een eerste duikboot van deze klasse, de Severodvinsk, in gebruik genomen. De onderzeeërs van deze klasse zijn 139 meter lang en vijftien meter breed, met een waterverplaatsing van 13800 ton. Voor de romp gebruikten de Russische ontwerpers laag-magnetisch staal, zodat de duikboot minder gemakkelijk op te sporen is. Een kernreactor drijft de onderzeeër aan, waardoor deze onder water een snelheid kan halen van 35 knopen. De bewapening bestaat uit torpedo’s, verschillende soorten raketten en mijnen.
8. Akula Klasse
Ook de duikboten van de Russische Akula-klasse bezitten een waterverplaatsing van 13800 ton. Deze onderzeeërs verschenen in 1984 op het toneel in de voormalige Sovjet-Unie. Ze zijn 110 meter lang en 13,6 meter breed. De benaming ‘Akula’ is overigens een westerse benaming; de Russen noemen deze familie van duikboten ‘Shchuka-B’. Er zijn nog tien duikboten van dit type in gebruik. Negen ervan doen dienst in de Russische marine, een exemplaar behoort tot de Indiase zeemacht. De energievoorziening gebeurt door een kernreactor met een vermogen van 190 megawatt. De onderzeeër is ontworpen met een dubbele romp. Onder water haalt de Akula een snelheid van max. 35 knopen; aan de oppervlakte verlaagt deze maximale snelheid tot tien knopen. De Akula kan twaalf kruisraketten aan boord opslaan die vanaf de duikboot worden gelanceerd. De overige bewapening bestaat onder meer uit torpedo’s die vanuit acht torpedobuizen worden afgevuurd.
7. Le Triomphantklasse
De Le Triomphant-klasse is van Franse makelij. Er bestaan vier onderzeeërs van dit type. De oudste ervan werd opgeleverd aan de Franse marine in 1997. Le Triomphant-types bezitten een onderzeese waterverplaatsing van 14335 ton. De vaartuigen zijn 138 meter lang met een breedte van 12,5 meter. Een nucleaire reactor van 150 megawatt is de energieleverancier voor de duikboot. De romp is bekleed met akoestische tegels die sonargolven absorberen. Dit maakt de onderzeeër minder vindbaar voor vijandelijke vaartuigen. De bewapening bestaat uit zestien ballistische (kern)raketten en vier torpedobuizen voor 533 mm-torpedo’s. De duikboot haalt onder water een snelheid van 25 knopen. Een van de vier onderzeeërs botste in 2009 op zeer lage snelheid tegen een Britse duikboot, gelukkig zonder slachtoffers en zonder al te grote schade.
6. Vanguard Klasse
Nog wat groter zijn de Britse duikboten van de Vanguard-klasse. De waterverplaatsing van een Vanguard loopt op tot 15900 ton. De reeks bestaat uit vier vaartuigen die eigendom zijn van de Britse Royal Navy. De eerste Vanguard kwam in 1993 in dienst. De boten zijn volledig in het Verenigd Koninkrijk gebouwd door Vickers Shipbuilding and Engineering. De thuisbasis van de Vanguard-reeks is HM Naval Base Clyde, 40 kilometer ten westen van Glasgow in Schotland. Vanguard-duikboten zijn 149,9 meter lang en 12,8 meter breed, met een diepgang van twaalf meter. Een kernreactor gemaakt door Rolls Royce drijft twee stoomturbines aan. Hiermee is de duikboot in staat om minstens 40 keer de aardbol rond te varen zonder opnieuw van brandstof te worden voorzien. Onder water haalt een Vanguard- onderzeeër een snelheid van 25 knopen. Het vaartuig is uitgerust met zestien lanceercellen die Trident II-kernraketten kunnen bevatten, waarvan er normaal acht bezet zijn. Een Vanguard beschikt verder ook nog over vier 533 mm torpedobuizen.
5. Delta Klasse
De Russische duikbotenklasse Delta omvat vier subklassen: Delta I tot en met Delta IV. Delta IV is het grootste vaartuig met een waterverplaatsing van 18200 ton. De allereerste Delta I werd door de marine van de Sovjet-Unie in gebruik genomen in 1976. De duikboten van het type Delta I en Delta II zijn tegenwoordig niet meer in dienst. Volgens recente cijfers bezit de Russische marine nog wel vijf onderzeeërs van het type Delta III en zes van het type Delta IV. De Delta IV is 167 meter lang met een breedte van twaalf meter en een diepgang van bijna negen meter. Het vaartuig haalt een snelheid van 24 knopen onder water. Twee kernreactoren vormen de energiecentrale van de duikboot. De Delta IV is in staat om zestien kernraketten af te vuren. Verder bestaat de bewapening uit antischeepsraketten en torpedo’s.
4. Ohio Klasse
De grootste duikboten van de Verenigde Staten behoren tot de Ohio-klasse. De waterverplaatsing van Ohio-onderzeeërs bedraagt 18750 ton. In totaal zijn er achttien gebouwd, die allemaal nog in actieve dienst zijn bij de US Navy. De eerste onderzeeër van deze klasse, in gebruik vanaf 1981, was de USS Ohio. Vrijwel alle Ohio-duikboten dragen de naam van een Amerikaanse staat, met uitzondering van de USS Henry M. Jackson. De vaartuigen zijn 170 meter lang en dertien meter breed. Ze halen onder water officieel een snelheid van twintig knopen, hoewel er in de praktijk ook snelheden van 25 knopen zijn gerapporteerd. Een kernreactor levert de energie voor de duikboot. Een Ohio- onderzeeër kan 24 Trident-kernraketten aan boord hebben en bevat 24 lanceerbuizen voor 533 mm torpedo’s.
3. Oscar II-klasse
De bekendste duikboot uit de Russische Oscar II-klasse is ongetwijfeld de Koersk. Deze onderzeeër haalde in het jaar 2000 het wereldnieuws toen er aan boord een explosie plaatsvond waardoor de duikboot ogenblikkelijk zonk. Alle bemanningsleden kwamen om het leven. De grootste variant van de Oscar II- duikboten vertoont een waterverplaatsing van 19400 ton. Kenmerkend voor dit type duikboten is de grote snelheid waarmee ze zich onder water verplaatsen: hun snelheid kan oplopen tot 32 knopen! Oscar II- onderzeeërs hebben 24 kruisraketten aan boord en beschikken over acht torpedobuizen, die bruikbaar zijn voor diverse torpedokalibers. De energievoorziening vindt plaats door twee kernreactoren met een vermogen van 190 megawatt.
2. Borei Klasse
Duikboten van de Borei-klasse zijn de tweede grootste duikboten ter wereld. Ze bezitten een onderzeese waterverplaatsing van 24000 ton. De bouw van de eerste Borei begon in 1996. Inmiddels zijn er zes Borei-onderzeeërs in actieve dienst. Er zijn nog meer Borei’s gepland of in constructie. Ze zijn 170 meter lang, zijn dertien meter breed en bereiken een maximale onderzeese snelheid van 33 knopen. Een nucleaire reactor staat in voor de energievoorziening. De bewapening omvat onder andere zestien Bulava-kernraketten en zes torpedobuizen voor 533 mm- torpedo’s.
1. Typhoon Klasse
Met veel voorsprong gaat de titel van grootste duikbotenfamilie naar de Russische Typhoon-klasse. Met een onderzeese waterverplaatsing van 48000 ton mag deze klasse van onderzeeërs terecht ’gigantisch’ worden genoemd. Deze kanjers van duikboten zijn 175 meter lang, 23 meter breed en bezitten een diepgang van twaalf meter. Ondanks de grote afmetingen halen de Typhoons nog een onderzeese snelheid van 27 knopen. Twee nucleaire reactors van 90 megawatt moeten de onderzeeërs de benodigde energie leveren. Er kunnen 163 bemanningsleden aan boord. In normale omstandigheden kan een Typhoon tot 180 dagen onder water blijven. De eerste Typhoon werd in 1981 in dienst gesteld. Zes exemplaren werden gebouwd, waarvan er nog één in dienst is bij de Russische marine. Het is de bedoeling dat de Borei- duikboten de Typhoons stilaan vervangen. De bewapening van een Typhoon bestaat onder meer uit twintig kernraketten en zes torpedobuizen voor 533 mm-torpedo’s.
Bekijk ook het lijstje van Grootste vliegdekschepen en de grootste oorlogsschepen
